Hiệu quả mô hình mở lớp tại xưởng

Lao động có trình độ chỉ đạt 30%, 70% lực lượng lao động còn lại là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo văn hóa và nghề. Đây là kết quả khảo sát mới nhất của Ban quản lý các khu chế xuất - khu công nghiệp (KCX-KCN) Thành phố Hồ Chí Minh. Điều đó cho thấy phong trào công nhân đi học vẫn chưa “loang thành vệt”, tạo chuyển biến rõ rệt trong việc nâng cao chất lượng nguồn lao động. Rào cản thì còn nhiều, nhưng để có thể phục vụ tốt sự nghiệp CNH-HĐH, đòi hỏi đội ngũ công nhân thành phố phải được nâng cao trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp.

Công nhân đi học, rào cản từ nhiều phía

Theo ông Hà Hữu Sang – Giám đốc Trung tâm giáo dục thường xuyên Tôn Đức Thắng (TPHCM) việc mở lớp học này được công nhân hưởng ứng nhiệt tình vì rất thuận tiện. Tuy nhiên, để doanh nghiệp chịu hợp tác phải mất vài tháng vận động, thuyết phục. Chính vì thế, các lớp học được tổ chức khác nhau hoàn toàn về địa điểm cũng như phải lệ thuộc vào thời gian rảnh của công nhân. Ông Sang nói: “Để công nhân theo học có hiệu quả thì yếu tố quyết định vẫn là lãnh đạo của đơn vị, công ty, xí nghiệp. Chỉ có lãnh đạo quyết định thì lớp học mới hình thành. Khi lớp học hình thành rồi thì mới nâng cao hoặc là đưa lên bậc khác. Chứ còn lớp không hình thành thì cũng không thể làm gì được. Có như vậy người công nhân họ sẽ tự giác để đăng ký theo học. Thời khóa biểu phụ thuộc vào thời gian rảnh của người học”.

Thực tế cũng cho thấy, do đặc thù công việc công nhân phải tăng ca thường xuyên, chỗ học lại xa, không có phương tiện đi lại, thu nhập thấp, có gia đình, có con nhỏ nên đa số công nhân dù rất thiết tha chuyện học cũng khó có thể thực hiện được. Anh Hoàng Phan Thanh, Công ty may Sài Gòn 3 cho biết: “Tôi làm khâu sau xuất hàng nên thường kéo dài thời gian, nhiều lúc hàng xuất phải tăng ca quá muộn, hàng nhiều chủ nhật cũng phải đi làm nữa cho nên muốn đi học cái gì cũng không đi được. Tôi muốn học thêm vi tính và Anh văn, học để nâng cao trình độ và có bằng cấp để thuận lợi hơn trong công việc”. Bên cạnh cái khó của công nhân thì cũng có không ít doanh nghiệp cho rằng họ tuyển công nhân vào làm việc chứ không phải tuyển về để đi học. Từ những hạn chế này, giải pháp được cho là phù hợp để nâng cao trình độ cho công nhân là phải mở lớp học ngay tại doanh nghiệp.

Mở lớp trên nhu cầu của doanh nghiệp

Trao đổi về vấn đề làm sao để việc học và nâng cao trình độ của công nhân đạt hiệu quả, gắn kết và nâng cao năng lực sản xuất với doanh nghiệp, Ông Lê Văn Kiện – Giám đốc trường Trung cấp nghề kỹ thuật nghiệp vụ Tôn Đức Thắng cho rằng: Doanh nghiệp phải ưu tiên phục vụ lợi ích học nghề của công nhân lao động để họ có điều kiện luyện tay nghề, nâng bậc thợ, loại bỏ tư tưởng “công nhân đi học - ảnh hưởng đến mình”. Điều quan trọng nhất là doanh nghiệp phải thấy được lợi ích của công nhân khi đi học không nằm ngoài lợi ích của doanh nghiệp khi có một đội ngũ công nhân lành nghề. Và để thực hiện được điều này, không cách nào khác doanh nghiệp và nhà trường phải chủ động mở các lớp học cho công nhân.

Ông Kiện bàn thêm: Để làm được điều này, bộ phận quan hệ doanh nghiệp của trường chúng tôi đã đi đến tận nơi miệng nói, tay làm cùng doanh nghiệp, xuất phát từ nhu cầu thực của doanh nghiệp để xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp với cái doanh nghiệp cần, kể cả những chương trình rất chuyên biệt, đặc thù, sử dụng ngay thiết bị tại doanh nghiệp để đào tạo thông qua chương trình kiểm tra chuyên môn, nghiệp vụ tay nghề và xác nhận bậc thợ. Tôi nghĩ đây là giải pháp gần nhất, thực tế nhất bên cạnh các lớp sơ cấp nghề phù hợp cho công nhân nhất.

Thực tế, những năm gần đây, những doanh nghiệp lớn như Công ty bia Sài Gòn, Tổng công ty công nghiệp Sài Gòn, Acecook Việt Nam, Bột mì Bình Đông, Saint Gobain, in ấn RKW… đã chủ động mời trường đến tổ chức giảng dạy cho công nhân, thậm chí là mở lớp học ngay tại công trường, tại xưởng sản xuất. Ngoài những kỹ năng nghề về nghề nghiệp cơ bản, các doanh nghiệp cũng yêu cầu nhà trường đào tạo các kỹ năng về bảo hộ lao động, an toàn vệ sinh lao động, sơ cấp cứu, kỹ năng giao tiếp ứng xử. Đặc biệt là tuyên truyền cho công nhân hiểu về Luật Lao động, Luật công đoàn, giải pháp xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa…

Bên cạnh việc tổ chức các loại hình đào tạo phù hợp, tại chỗ để phục vụ nhu cầu của công nhân, , nhu cầu của doanh nghiệp thì các cấp công đoàn thành phố cũng đã xây dựng nhiều chính sách khuyến khích công nhân học. Trong đó, công đoàn cơ sở đóng vai trò quan trọng trong xây dựng nguồn quỹ và giới thiệu công nhân tiếp cận các nguồn hỗ trợ khác của thành phố. Cụ thể là hình thành chương trình hỗ trợ học phí bán phần, tặng các suất học bổng, cho công nhân vay vốn đi học không lãi suất… Nhờ vậy, đã có nhiều công nhân có điều kiện học tiếp lên đại học, cao đẳng, trung cấp nghề. Và họ trở thành những nhân tố tích cực trong lao động sản xuất.

Theo tổng kết của Ban quản lý KCX - KCN, chỉ tính trong 9 tháng đầu năm 2013 đã có trên 4.500 công nhân được tham gia các khóa đào tạo nghề ngắn hạn mà nhà trường tổ chức theo yêu cầu của doanh nghiệp. Ông Cao Siêu Lực - Giám đốc công ty cổ phần bánh kẹo Á Châu

Nguồn: tcdn.gov.vn